- Bedrijven huurden en kochten vorig jaar fors minder kantoorruimte dan in 2022, meldt NVM Business.
- Het verhuurde of verkochte aantal vierkante meters kantoorruimte lag 10 procent lager, het aantal transacties daalde met 14 procent.
- Volgens NVM Business stellen bedrijven hun verhuisplannen vaker uit door de opkomst van thuiswerken en de onzekere economische vooruitzichten.
- Lees ook: Hybride werken met meer dagen thuis leidt tot hogere leegstand kantoren – dat is voor het eerst sinds 2015
De vraag naar kantoorruimte in Nederland is stevig teruggevallen na twee jaar van groei. Volgens makelaarsorganisatie NVM Business kiezen bedrijven er vaker voor om hun verhuisplannen uit te stellen door de onzekere economie en de opkomst van thuiswerken.
In totaal is vorig jaar 1,2 miljoen vierkante meter aan kantoorruimte verhuurd of verkocht. Dat is ruim 10 procent minder dan in 2022.
De NVM telde 1.354 transacties op de markt. Dat komt neer op een afname van wel 14 procent. Nederland verkeerde vorig jaar lange tijd in een economische recessie en kampte met een hoge inflatie en een flink toegenomen rente, wat lenen duurder maakt.
Huur en verkoop nieuwe kantoorruimte: segment tussen 2.000 m2 en 5.000 m2 heeft meeste last
De grootste afname in transacties vond plaats in het segment kantoren tussen de 2000 en 5000 vierkante meter. Vorig jaar daalde de verhuur en verkoop van dergelijke kantoren met 41 procent ten opzichte van 2022.
NVM Business-voorzitter Irene Flotman trekt een vergelijking met de Verenigde Staten, waar grote techbedrijven veel mensen hebben ontslagen, kantoren leeg komen te staan en met flinke verliezen worden verkocht. "De onzekere economische tijd en het hybride werken hebben ook in Nederland effect op de kantorenmarkt", schrijft ze in een donderdag verschenen jaarrapport.
"Hoewel de vraag naar kantoorruimte naar verwachting iets zal afnemen, lijkt de impact kleiner te zijn dan in Amerika", zegt ze er wel bij. "De leegstand in Nederland is beperkt door langlopende huurovereenkomsten, het transformeren van kantoren naar woningen en omdat wij al langer bekend waren met hybride werken."
NVM Business signaleert in het rapport ook andere ontwikkelingen die de kantorenmarkt raken. Het gebruik van een kantoor is in de afgelopen twee jaar veel duurder geworden dan in de jaren ervoor. Met name de totale huisvestingskosten zijn aanmerkelijk gestegen. Onder die kosten vallen de huur, energierekening en servicekosten.
Kantooraanbod verder afgenomen in 2023
Maar er spelen hier nog meer moeilijkheden. Zo is het aanbod aan kantoren verder afgenomen. Net als bij de woningmarkt belemmert een schaarste aan grond en bouwmaterialen de nieuwbouw.
Ook zijn de investeringen van vastgoedbeleggers flink afgenomen, wat volgens de NVM mede komt door een verhoogde overdrachtsbelasting.
Kantoorgebouw met energielabel dat lager is dan C verliest aan waarde
De makelaars merken dat de verduurzaming van kantoren wel in een stroomversnelling is geraakt. Dat komt doordat kantoren sinds 1 januari vorig jaar verplicht een energielabel C moeten hebben. Nog steeds voldoen niet alle kantoren aan die verplichting, maar volgens rijksdienst RVO lopen de cijfers wel gestaag op.
Begin dit jaar had dik driekwart van de kantooroppervlakte in Nederland dat aan de verplichting moet voldoen, een energielabel C of beter. Ruim een jaar eerder was dit nog ongeveer de helft van het totaal.
Toen de maatregel inging leek het erop dat gemeenten nog niet onmiddellijk tot handhaving overgingen. Maar volgens de NVM wordt er wel degelijk gehandhaafd. Verouderde, minder energiezuinige panden raken daardoor uit de gratie. "Kantoorgebouwen met een lager energielabel hebben in het afgelopen jaar bijna 20 procent van hun waarde verloren", aldus Flotman.
De topvrouw doelt hiermee op kantoren met een energielabel lager dan C. Kantoren met een energielabel G hebben hun waarde met tot 40 procent zien dalen, stelt de NVM.
